29.01.2012 21:20

Абайдың республикалық-әдеби мемориалдық мұражайының ғимараты

XX ғасырдың екінші жартысының сәулет ескерткіші.

Мекен-жайы: Семей қаласы, Ленин көшесі, 12.

9Абайдың Семейдегі мемлекеттік әдеби-мемориалдық мұражайы 1940 жылы, ақынның туғанына 95 жыл толуына орай құрылған. Бұл Р.Ершов деген көпестің байырғы ғимараты.

Қосымша құрылыстың жобалаушылары сәулетші Я.Кириллов бастаған жобалау институтының қызметкерлері. 1992 жылға дейін ғимараттың жеті залында әдеби экспозиция орналасып, онда ақын отбасының жәдігерлері, Абайдың қолымен жазылған түпнұсқа құжаттар, Абай дәуірін сипаттайтын бай этнографиялық материал, көптеген экспонаттар қойылған болатын. 1996 жылдан бастап бұл ғимаратта Абай мұражайы орналасқан.8

Әдебиет:

Шығыс Қазақстан облысы сәулет және монументальды ескерткіштерінің тізбесі [Мәтін] = Свод архитектурных и монументальных памятников Восточно-Казахстанской области. - Өскемен : Альфа-Пресс, 2005. – Б.101.

LAST_UPDATED2
 
29.01.2012 21:09

Көпес Степановтың бұрынғы үйі

1827 жылдың сәулет ескерткіші

Мекен-жайы: Семей қаласы, Пушкин көшесі, 108.

11Көпес Степановтың үйінде 1854 жылғы қарашадан бастап Семей қаласының прокуроры болып тағайындалған А.Врангель пәтер жалдап тұрған. Революциядан кейін бұл үйде әртүрлі мемлекеттік мекемелер орналасты. Ғимаратқа кейінгі уақытта көптеген қосалқы жайлар жамап салынған. Олардың ең ертедегісі 1884 жылға жатады. Көптеген жаңғыртулардан кейін ғимараттың ішкі сызбасы өзгерген: қазір үй сумен жылытылады, электр жарығы бар. Едені, төбесі, терезелері мен есіктері ауыстырылған.

LAST_UPDATED2
Көбірек ақпарат...
 
29.01.2012 20:43

Губернатордың бұрынғы үйі, тарихи-өлкетану мұражайы.

1856 жылғы тарих және сәулет ескерткіші.

Мекен-жайы: Семей қаласы, Абай көшесі, 90.

5Облыстық тарихи-өлкетану мұражайының ғимараты XIX ғасырдың 50-жылдарында, шамамен, 1856 жылы генерал-губернатор Проценконың бұйрығымен салынған. Сәулетшісі белгісіз. Революцияға дейін бұл үйде әскери губернатор тұрған. Совет өкіметі орнағаннан кейін бұл ғимарат Бостандық үйі деп аталған. Мұнда Семей қаласының алғашқы Совдепі орналасқан. 1918 жылғы 11 маусымда Семейде контрреволюциялық бүлік шықты. Ақ гвардияшылардың терроры кезінде ғимаратта ақ гвардияшы әскерлер орналасты. Совет өкіметі қалпына келтірілгеннен кейін, бұл ғимаратта шаруалар корпусының саяси бөлімі, одан соң Семей әскерлер тобының штабы орналасты.

1923-28 жылдары ғимаратта РКПБ губерниялық комитеті жайғасты.

LAST_UPDATED2
Көбірек ақпарат...
 
29.01.2012 19:37

Ф.М.Достоевскийдің Семейдегі әдеби-мемориалдық мұражайы

2

Тарихи және сәулет, монументальды өнер ескерткіші.

Мекен-жайы: Семей қаласы, Достоевский көшесі, 118.

Семей мен Достоевскийді оның айдауда болған жылдары (1854-59) байланыстырады. Петрашевшілдер ісі бойынша Омбы острогында каторгада (1849-54жж) болған жазушы үшін, Семей кезеңі 7-ші Сибирь линиялық батальонындағы ауыр солдаттық қызмет, одан соң унтер-офицерлік және прапорщиктік қызмет уақыты еді. Бұл «мәйіттер үйінен» кейін өмірге қайта оралудың баяу да ауыр кезеңі болатын. Мұнда Достоевский алғаш рет ғашық болып, М.Д.Исаеваға үйленген. Ол бұл кезде әдебиетке қайта оралуға қауырт қам жасап жүрген.

1965 жылы осы ескерткіш үйде Достоевский атындағы №15 қалалық кітапхана ашылды. 1969 жылы облыстық тарихи-өлкетану мұражайының филиалы Достоевскийдің пәтер-мұражайы келушілерді қабылдады. Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 1971 жылғы 7 мамырдағы № 261 Қаулысымен Ф.Достоевскийдің Семей облыстық әдеби-мемориалдық мұражайы ашылды. 1974-75 жылдары ескі үйге қосымша қазіргі заманғы екі қабатты ғимарат салынды. Оның екінші қабатында экспозиция залы, бірінші қабатында қор қоймасы, ғылыми кітапхана мен оқу залы, киноколлекциялық зал орналасқан. Жобасын "Семсель-проект" институты жасаған. Бас сәулетшісі В.Ф.Власов.

LAST_UPDATED2
Көбірек ақпарат...